Makat çatlağı (anal fissür), anüs bölgesinde meydana gelen ince yırtıklardır. Genellikle dışkılama sırasında ortaya çıkan ağrı, yanma ve kanama gibi şikayetlerle kendini belli eder. Bu durum hem fiziksel hem de psikolojik olarak kişiyi zorlayabilir. Ancak nedenlerini bilmek ve günlük yaşamda bazı küçük değişiklikler yapmak, makat çatlağı şikayetlerini büyük ölçüde azaltabilir.
Makat Çatlağı Neden Oluşur?
Makat çatlağının en yaygın nedeni kabızlıktır. Sert ve kalın dışkı, anüs bölgesini zorlayarak ciltte küçük yırtıklara yol açabilir. Kabızlık kadar ishal de çatlağa sebep olabilir çünkü sık dışkılama ve tahriş edici yapı, anal bölgenin hassaslaşmasına neden olur.
Uzun süreli tuvalet alışkanlıkları da bu durumu tetikleyebilir. Örneğin tuvalette uzun zaman geçirmek, ıkınmak veya tuvalet alışkanlıklarını ertelemek, anüs çevresindeki dokulara baskı uygular. Doğum yapan kadınlarda da doğum sırasında gelişen baskı nedeniyle makat çatlağı görülebilir.
Bazı kişilerde stresin etkisiyle makat bölgesindeki kaslar normalden daha fazla kasılır. Bu durum, kan akışını azaltarak iyileşmeyi zorlaştırır ve yeni çatlakların oluşmasına zemin hazırlar.
Makat Çatlağı Hangi Belirtilerle Kendini Gösterir?
Makat çatlağı yaşayan kişiler genellikle tuvalet sırasında cam kesiği hissi şeklinde bir ağrı tarif eder. Ağrı, dışkılama sonrasında da bir süre devam edebilir. Tuvalet kağıdında ya da dışkıda taze kan fark edilmesi yaygındır.
Bazen kişi bu ağrıyı yaşamamak için tuvalet ihtiyacını geciktirir, bu da kabızlığı artırarak döngüyü daha da kötüleştirir. Anal bölgede kaşıntı, yanma hissi ve şişlik de eşlik edebilir.
Makat Çatlağı Nasıl Geçer?
Makat çatlağının tedavisinde ilk adım yaşam tarzı değişiklikleriyle başlar. Bol su içmek, lifli gıdalardan zengin bir beslenme düzenine geçmek ve düzenli tuvalet alışkanlığı geliştirmek oldukça etkili olur.
Tuvalet sırasında kasların daha rahat olması için sabah saatlerinde, aynı saatte tuvalete gitmek bir alışkanlık haline getirilebilir. Ayrıca makat çevresini tahriş etmeyecek şekilde temizlemek, bölgeyi kuru tutmak da önemlidir.
İlerlemiş ve uzun süredir geçmeyen makat çatlaklarında bazı medikal tedaviler devreye girebilir. Ancak bu noktada, belirtileri takip etmek ve erken dönemde yaşam alışkanlıklarını değiştirmek çoğu zaman iyileşmeyi hızlandırır.