Safra kesesi taşı, karaciğerden gelen safranın içindeki maddelerin çökerek zamanla taş haline gelmesiyle oluşur. Bazı kişilerde bu taşlar hiçbir belirti vermezken, bazılarında ciddi karın ağrısı ve sindirim sorunlarına neden olabilir. Peki, safra kesesi taşı tanısı nasıl konur ve hangi testler kullanılır?
Şikâyetlerin Dinlenmesi İlk Adımı Oluşturur
Tanı süreci genellikle hastanın anlattığı belirtilerle başlar. Sağ üst karın bölgesinde ani ve şiddetli ağrı, yağlı yemeklerden sonra hazımsızlık ya da mide bulantısı gibi yakınmalar, doktorun ilk şüphesini safra kesesi taşı yönünde şekillendirir. Bazı kişilerde bu ağrılar omuza ya da sırta da yayılabilir. Hikâye dikkatlice değerlendirildiğinde tanıya yönelik önemli ipuçları elde edilir.
Ultrasonografi En Sık Kullanılan Yöntemdir
Safra kesesi taşı tanısında en yaygın kullanılan görüntüleme yöntemi ultrasonografidir. Bu yöntem hem taşların boyutunu hem de sayısını net şekilde ortaya koyar. Aynı zamanda safra kesesinin duvar kalınlığı, iltihap durumu veya tıkanıklık olup olmadığı da görüntülenebilir. Radyasyon içermemesi nedeniyle ultrason, ilk tercih edilen testler arasındadır.
Gerekli Durumlarda Ek Testler Yapılabilir
Bazı durumlarda tanıyı netleştirmek veya komplikasyonları değerlendirmek amacıyla bilgisayarlı tomografi (BT), MR kolanjiyografi veya kan tahlilleri gibi ek testler istenebilir. Özellikle safra yollarına taş kaçmışsa, karaciğer enzimlerinde yükseklik görülebilir. Bu durumlar detaylı bir inceleme gerektirir.
Safra kesesi taşı tanısı, hem şikâyetlerin doğru değerlendirilmesi hem de uygun testlerin zamanında yapılmasıyla netleşir. Her taş belirti vermez; ancak ağrı, bulantı ve sindirim problemleri yaşanıyorsa tanı koymak için geç kalmamak gerekir.