Kolonoskopi, kalın bağırsak yani kolonun iç yüzeyini doğrudan gözlemlemeye imkân tanıyan endoskopik bir görüntüleme yöntemidir. Bu işlemde ucunda kamera bulunan esnek bir tüp, rektumdan ilerletilerek bağırsağın tümü detaylıca incelenir. Kolonoskopi sayesinde sadece bağırsak yüzeyi görüntülenmekle kalmaz; aynı zamanda polip, yara, iltihap veya kitle gibi oluşumlar da tespit edilebilir ve gerekirse örnek alınabilir.
Kolonoskopi Hangi Durumlarda Yapılır?
Kolonoskopi, sadece belirti veren hastalarda değil, hiçbir şikayeti olmayan bireylerde de tarama amaçlı kullanılır. Karın ağrısı, dışkılama alışkanlığında değişiklik, dışkıda kan görülmesi, ani kilo kaybı veya demir eksikliği gibi belirtiler kolonoskopi için önemli birer işarettir. Ancak kolon kanseri sinsi ilerlediği için 45 yaş ve üzerindeki bireylerin hiçbir belirti olmasa bile düzenli aralıklarla kolonoskopi yaptırması önerilir.
Bu yöntem, aynı zamanda inflamatuvar bağırsak hastalıkları (örneğin ülseratif kolit, Crohn hastalığı) gibi kronik hastalıkların seyrini takip etmekte de kullanılır. Daha önce polip tespit edilen veya ailede kolon kanseri öyküsü olan bireylerde kolonoskopi daha erken yaşlarda önerilebilir.
Kolonoskopinin Kolon Kanserinde Rolü
Kolon kanseri çoğunlukla poliplerden gelişir. Bu polipler genellikle belirti vermez ve yalnızca kolonoskopi ile saptanabilir. Kolonoskopi sırasında bu polipler tespit edildiğinde çoğu zaman aynı işlem esnasında çıkarılabilir. Bu müdahale, henüz kansere dönüşmeden bu riskli yapıların ortadan kaldırılmasını sağlar.
Kolonoskopi ile yapılan bu erken müdahale sayesinde, kolon kanserine yakalanma riski ciddi şekilde azalır. Eğer kanserli bir oluşum saptanırsa, erken tanı sayesinde tedaviye zaman kaybetmeden başlanabilir. Erken evrede tanı alan kolon kanseri vakalarında başarı oranı oldukça yüksektir.
Kolonoskopi Güvenli midir?
Günümüzde kolonoskopi işlemi, sedasyon altında uygulanarak hastanın konforu maksimum düzeyde sağlanır. İşlem çoğu zaman 20–30 dakika içinde tamamlanır. Hastalar aynı gün içinde taburcu olur ve birkaç saat içinde normal yaşantılarına dönebilir.
Hijyenik ortamda ve deneyimli bir ekip tarafından yapılan kolonoskopi işlemi, oldukça güvenlidir. Nadir de olsa kanama veya delinme gibi komplikasyonlar görülebilir; ancak bu durumlar oldukça düşük oranlardadır.