Kolon kanseri, erken evrede fark edildiğinde tedavisi mümkün olan bir hastalıktır. Bu yüzden düzenli tarama testleri, yaşam kurtarıcı bir rol üstlenir. Peki, kolon kanseri tarama testleri nelerdir? Hangi yaşta yaptırmalıyım? Bu sorulara net yanıtlar vermek, hem bireysel farkındalığı artırır hem de riskleri azaltma yolunda sağlam adımlar atmayı sağlar.
Kolon Kanseri Neden Erken Teşhis Edilmeli?
Kolon kanseri, genellikle sessiz ilerler. Uzun süre belirti vermeden büyüyebilir. Ancak erken evrede tespit edildiğinde, tedavi başarı oranı çok yüksektir. Bu nedenle tarama testleri yalnızca şüphe durumunda değil, belirti olmasa bile belli yaşlardan itibaren önem taşır.
Kolonoskopi
En kapsamlı tarama yöntemidir. İnce bir tüp yardımıyla kalın bağırsak içerisi doğrudan görüntülenir. Polipler ya da şüpheli dokular anında tespit edilip alınabilir. Kolonoskopi sayesinde hem teşhis hem de erken müdahale aynı anda gerçekleşir. Bu test, genellikle 10 yılda bir uygulanır.
Gaitada Gizli Kan Testi (GGK)
Bu testte, dışkıda çıplak gözle görülmeyen kan aranır. Evde yapılabilen basit bir test olmasına rağmen, kolon kanseri açısından önemli bir ilk adımdır. Pozitif sonuç çıkarsa daha ileri tetkiklere geçilir. Yılda bir kez tekrarlanması önerilir.
Dışkıda DNA Testi
Bu yöntemle dışkı örneğinde genetik materyal incelenir. Kanserli ya da kansere dönüşme potansiyeli olan hücrelerin izleri tespit edilebilir. Hem gizli kan hem de DNA analizini bir arada sunar. Genellikle üç yılda bir yapılması yeterlidir.
Esnek Sigmoidoskopi
Kolonoskopiye benzer bir yöntemdir ama sadece kalın bağırsağın son kısmı incelenir. Uygulama süresi daha kısadır ve genellikle her 5 yılda bir önerilir. Kolonoskopi yapılamayan durumlarda tercih edilir.
Hangi Yaşta Tarama Testine Başlanmalı?
“Kolon kanseri tarama testleri nelerdir? Hangi yaşta yaptırmalıyım?” sorusunun yanıtı genellikle 45 yaş ve üzeridir. Ailede kolon kanseri öyküsü bulunanlar ya da inflamatuvar bağırsak hastalıkları gibi risk faktörlerine sahip kişiler için bu yaş daha erken olabilir. Tarama programları yaşa, kişisel sağlık geçmişine ve yaşam tarzına göre planlanır.
İlk testler sonrasında çıkan sonuçlara göre, tarama sıklığı kişiye özel olarak belirlenebilir. Negatif çıkan bir kolonoskopi sonrası 10 yıl boyunca başka teste gerek kalmayabilir. Ancak düzenli takip, güvenli ilerlemenin anahtarıdır.